Veganlar, tüm hayvansal besinlerden arındırılmış bir beslenme şeklini yaşamlarında tercih eden kişilerdir. Veganlar ne yer, ne yemez şeklinde beslenme tercihleri incelendiğinde, et ve süt ürünleri dahil olmak üzere aslında tüm hayvansal kaynaklı olabilecek ürünleri ve besinleri tüketmedikleri görülür.
Veganların Beslenme Şekilleri Nasıldır?
Veganlar genel anlamda sebze, meyve ve su üzerine kurulu bir beslenme şekline sahiptir. Su tüketiminin önemli olduğu beslenme şeklinde tahıl tüketimi de önemli bir yere sahiptir. Bakliyat ürünleri ve makarna gibi yiyecekler sebzeler ve hayvansal olmayan ürünlerden yapılan soslar ile zenginleştirilir.
Veganlar Ne Yer, Hangi Yiyecekleri Tüketir?
Vegan kişiler tamamen bitkisel besinler üzerine bir beslenmeyi tercih eder. Bu beslenme düzenini tercih eden kişilerin tükettikleri yiyeceklerden başlıcaları şu şekilde sıralanabilir;
- Bakliyat ürünler
- Yemişler
- Sağlıklı tohumlar
- Bitkisel süt ve bitkisel süt ürünleri
- Çeşitli yeşillikler
- Meyve sebzeler
Bakliyatlar
Kırmızı et türleri, kümes ve av hayvanları, balık gibi deniz ürünleri, yumurta, süt ve süt ürünlerini beslenme listeleri dışında tutan veganlar, bakliyatları beslenmelerinin temelinde tutarlar. Beslenme tipi gereği geleneksel protein kaynaklarından kaçınıldığı için protein ve demir açısından zengin bakliyat türleri vegan beslenmede önemli bir rol oynar.
Kuruyemiş, Fındık Ezmesi ve Tohumlar
Veganların tükettiği yiyecekler arasında kuruyemişler olmazsa olmazlardandır. Bir veganın mutfak dolabına baktığınızda mutlaka kuruyemiş, fındık ezmesi ve tohumları ile karşılaşırsınız. Demir, magnezyum, lif, çinko, selenyum ve E vitamini açısından zengin bu ürünler, hem atıştırmalık olarak tüketilebilir hem de vegan yemeklerinin malzemeleri içerisinde yer alabilir. Özellikle kajudan yapılan peynir, veganlar için sevilen bir yiyecektir.
Keten ve Chia Tohumları
Keten ve Chia tohumlarını diğer tohumlardan ayıran en önemli özellik daha fazla miktarda protein barındırmalarıdır. Vegan beslenmesinde ihtiyaç olan protein alımı, keten ve Chai tohumlarından oluşturulan tarifler ile dengede tutulabilir.
Kalsiyumla Güçlendirilmiş Bitki Sütleri ve Yoğurtları
Vegan beslenmenin en büyük problemlerinden biri yeterli kalsiyumun alınmamadır. Bu durum özellikle kemik sağlığını ciddi manada tehdit edebilir. Bu nedenle veganlar, kalsiyum takviyeli bitki sütlerini ve bitki yoğurtlarını günlük menülerinin bir parçası haline getirmeye çalışmalıdır. Aynı anda protein alımını artırmak isteyenler, soya yapılan süt ve yoğurtları tercih etmelidir. Hindistan cevizi, badem, pirinç ve yulaf sütleri düşük proteinli alternatiflerdir.
Meyve ve Sebzeler
Ezilmiş muz, vegan tipi pişirme tariflerinde yumurta yerine harika bir alternatiftir. Muzlu dondurma, süt bazlı dondurmanın da popüler bir alternatifidir. Vegan beslenmesinde öne çıkan diğer iki ürün ise patlıcan ve mantarlardır. Özellikle ızgaraları kolaydır. Karnabahar, pizza tabanı da dahil olmak üzere Veganların kullandığı birçok tarifte ana besin olarak kullanılır. Çin lahanası, ıspanak, lahana, su teresi ve hardal yeşillikleri gibi yapraklı yeşillikler de Veganların tükettikleri sebzeler arasındadır.
Veganlar Ne Yemez?
Vegan beslenmenin temeli hayvansal ürünlere hiçbir şekilde yer vermemekten geçer. Aşağıda yer alan yiyecek grupları vegan beslenme düzeninde kesinlikle yer almaz.
Hayvansal Yiyecekler
Veganların temel yaşam biçimleri ve felsefeleri hayvansal gıdalardan ve hayvanlardan elde edilmiş ürünlerden uzak durmaktır. Beslenme şekilleri de bu felsefe üzerine gelişmiş olan veganlar, sığır eti, kuzu eti, sakatat, yabani hayvanların etleri gibi tüm et çeşitlerinden uzak dururlar ve bu ürünlerin beslenmelerinde yeri yoktur. Kümes hayvanları, balık ve kalamar, midye, yengeç, ıstakoz gibi ürünler ve balık sosları veganlar tarafından tüketilmeyen yiyecekler arasındadır.
Veganların yemedikleri diğer hayvansal yiyecekler ise hayvanlardan elde edilen sütler, yumurta ve bal, arı poleni gibi ürünlerdir.
Hayvanlardan Üretilen Katkı Maddeleri İçeren Gıdalar
Jelatin, hayvan bazlı doğal tatlandırıcılar içeren besinler vegan beslenmesinde yer almamaktadır. Yumurta içeren makarnalar, parmesan peyniri ile katkılandırılmış pestolar, balık içerdiği için zeytin tapenade çeşitleri, hayvansal yağlar ile kızartma yapılmış patatesler, böceklerden yapılmış karmin boyası ile renklendirilmiş şekerlemeler, sakız jelatinleri, jelatin ve yumurta beyazı kullanılarak yapılan bira mayaları içeren içecekler gibi ürünler vegan besin listelerinde asla yer almayan yiyecekler ve içeceklerdir.